De vergrijzing en de woningmarkt in Drenthe: een toenemende uitdaging

Vincent houdt zich dagelijks bezig met het monitoren van de woningbouw, en in het bijzonder met de vraag of gemeenten voldoen aan de afgesproken woningbouwdoelen. “We kijken niet alleen naar het aantal woningen, maar ook naar de typen woningen. Worden er genoeg geschikte woningen voor ouderen gebouwd, zoals levensloopbestendige woningen of clusterwoningen? Deze zijn essentieel, gezien de demografische verschuiving,” zegt hij.

Vooral in Drenthe wordt steeds duidelijker dat het huidige woningaanbod minder geschikt is voor de huidige en toekomstige vraag. “Ouderen blijven langer zelfstandig wonen, maar de woningen waarin ze ooit zijn gaan wonen, worden steeds minder praktisch voor hen,” vertelt Vincent. Dat creëert een probleem: niet alleen groeit het aantal ouderen, ook is er een tekort aan geschikte woningen voor deze groep.

Drenthe heeft een van de hoogste percentages 65-plussers in Nederland en de demografische ontwikkelingen van de afgelopen jaren verhogen de druk op de woningmarkt. “Het geboortecijfer is in Drenthe gedaald en mensen worden steeds ouder. Dat betekent dat de zorgbehoevenden toenemen, maar het aantal mensen dat deze zorg kan bieden kleiner wordt,” legt Vincent uit. Dit heeft niet alleen invloed op de zorgsector, maar ook op de woningmarkt.

Daan benadrukt de impact van de ‘grijze druk’, het percentage 65-plussers in verhouding tot de werkende bevolking. Dit percentage stijgt van 22% in 2000 naar bijna 50% in 2040, wat verstrekkende gevolgen heeft voor de arbeidsmarkt, de zorg en de woningmarkt. “Het zorgt voor een toenemende druk op de werkende bevolking en vraagt om slimme, flexibele oplossingen,” zegt Daan.

De woningmarkt staat onder druk. Ouderen willen langer thuis blijven wonen, maar het aanbod van geschikte woningen is vaak niet voldoende. Vincent merkt op: “In veel gemeenten is de vraag naar seniorenwoningen, zoals clusterwoningen en WLZ-plekken, enorm. Maar tegelijkertijd is er voor andere doelgroepen ook een tekort aan geschikte woningen. De woningmarkt loopt vast. En dat is niet zomaar een uitdaging voor de korte termijn: het is een structureel probleem dat vraagt om actie.

Traditioneel speelde de provincie een beperkte rol in de woningbouw, maar die rol is langzaam veranderd. Sinds 2021 zijn er regionale woondeals afgesloten tussen het Rijk, de provincies en de gemeenten. In Drenthe zijn drie woondeals gesloten met het doel om tussen 2022 en 2030 ongeveer 16.000 woningen te bouwen. “De provincie heeft nu een grotere rol in het monitoren van de voortgang en ondersteunt de gemeenten met Het Impulsteam Wonen en subsidies,” legt Vincent uit. Daarnaast is er een landelijk wetsvoorstel in de maak, de ‘Wet Regie’, waarmee de provincie verantwoordelijk wordt voor het opstellen van een provinciaal volkshuisvestings-programma. Daarnaast moeten gemeenten hun eigen gemeentelijke volkshuisvestingsprogramma opstellen. Dit stelt de provincie in staat om een actiever rol te spelen en samen te werken met gemeenten en andere partners in de regio.

Het aanpassen van het woningbeleid aan de veranderende woonbehoeften is geen gemakkelijke opgave. Het is lastig om in te spelen op toekomstige woonbehoeften die over tientallen jaren misschien minder relevant zijn. Vincent: “Flexwoningen kunnen hier een tijdelijke oplossing bieden, maar ik zie ook potentie in het transformeren van bestaande bebouwing. Dit biedt een duurzamer alternatief en kan veel sneller worden doorgevoerd.”

De sleutel ligt dus in flexibiliteit en herontwikkeling. Flexibele woonconcepten kunnen de woningmarkt verfrissen, maar ook het transformeren van oude woningen biedt nieuwe mogelijkheden voor seniorenhuisvesting. Het vraagt om creatieve, toekomstgerichte oplossingen die ook op de lange termijn aansluiten bij de veranderende behoeften van de bevolking.

Naast de woningmarkt heeft de vergrijzing ook invloed op de arbeidsmarkt. Vincent merkt dat er een tekort is aan specifieke expertise binnen de provinciale en gemeentelijke overheden. “We zien vooral een tekort aan personeel voor senior functies. Het vinden van geschikte kandidaten wordt steeds lastiger, en voor bepaalde functies willen we toch liever interne krachten dan externen inhuur,” zegt hij. Dit versterkt de druk op de werkende bevolking, die ook de woningmarkt beïnvloedt.

De vergrijzing in Drenthe is geen tijdelijke ontwikkeling, maar een structurele uitdaging die de woningmarkt de komende decennia zal blijven beïnvloeden. Dat vraagt om heldere keuzes, lange termijnvisie en samenwerking op alle niveaus. Alleen door goed samen te werken tussen provincie, gemeenten, woningcorporaties en andere betrokken partijen, kunnen passende woonoplossingen worden gerealiseerd. Woonvormen die aansluiten bij de behoeften van ouderen, maar ook bijdragen aan doorstroming op de woningmarkt in brede zin. Zo bouwen we stap voor stap aan een veerkrachtige woonomgeving, waarin iedereen goed en passend kan blijven wonen.

📸Remke Luitjes